بیمه‌های مشاغل آزاد و اختیاری زیرمجموعه بیمه خویش‌فرما قرار می‌گیرند. در بیمه اجباری طبق قانون کار، کارفرما موظف است کارگر یا کارمند خود را تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی قرار دهد. اما در بیمه‌های مشاغل آزاد و اختیاری این خودتان هستید که با سازمان تامین اجتماعی قرارداد بسته و از مزایای این نوع بیمه بهره می‌برید.