قارچ خوراکی دارویی شاه صدف «Pleurotus eryngii» از مهمترین گونه های قارچ صدفی شمرده می شود، که با توجه اهمیت اقتصادی، به بررسی بیشتر و نکات مربوط به پرورش قارچ شاه صدف می پردازیم. این قارچ با نام علمی پلوروتوس ارینجی شناخته می شود. در تعریف آن باید گفت که قارچی خوراکی و بزرگترین گونه قارچ صدفی می باشد، که دارای ساقه ای ضخیم و کلاهکی گوشتی است، که رنگ آن قهوه ای یا عسلی می باشد.

این نوع از قارچ دارای بوی خوشی می باشد و پس از پخته شدن نیز کیفیت خود را از دست نمی دهد، چنین ویژگی هایی موجب شده است، عنوان مرغوب ترین گونه قارچ صدفی را به خود اختصاص دهد و نام شاه صدف را برازنده خود بداند.

پرورش قارچ شاه صدف

نام دیگر این قارچ کینگ ترومپت یا شاخ فرانسوی می باشد و برعکس قارچ های صدفی دیگر روی زمین رشد می کند. جالب است بدانید، تولید گونه های مختلف قارچ خوراکی به استثناء قارچ دکمه ای، از جمله قارچ صدفی در ایران از سال ها پیش مرسوم شده است، اما بنا به دلایل مختلفی از جمله عدم ترویج و فرهنگ مصرف قارچ صدفی جایگاه خود را در میان سبد غذایی مردم به دست نیاورده است. هرچند این قارچ دارای خواص دارویی و درمانی بسیاری می باشد.

در بررسی سیستم های کشت قارچ شاه صدف باید گفت نحوه کشت و سالن داری در پرورش این قارچ به دو شکل رایج می باشد، روش اول سیستم کشت درون کیسه های پلاستیکی و روش دوم سیستم کشت درون بطری های پلاستیکی می باشد، که در ادامه به بررسی این روش ها پرداخته می شود. کشت درون کیسه پلاستیکی

یکی از مرسوم ترین روش ها برای پرورش شاه صدف یا قارچ ارینجی کشت در کیسه های پلاستیکی می باشد، در این روش از کیسه های پلی اتیلن و یا پلی پروپیلن به وزن ۵.۰ تا ۳ کیلوگرم بستر کشت در هر کسیه، همراه با یک درپوش فیلتری برای پیشگیری از ورود انواع آلودگی به بستر کشت می باشد.

لازم است بدانید، طبقات کشت در روش قارچ شاه صدف درون کیسه های پلاستیکی به صورت عمودی می باشد و کیسه ها به گونه ای قرار می گیرند، که میوه ها از راست و چپ طبقات کشت، تولید و برداشت شوند. استفاده از چنین روشی به صرفه ترین راه برای صرفه جویی در استفاده از فضای سالن می باشد و در نهایت راندمان استفاده از هر سالن کشت در شرایط یکسان از سایر روش ها بالاتر می باشد.

از این روش برای تولید می توان به صورت یک طرفه یا دو طرفه استفاده نمود، در روش دو طرفه تنها یک ردیف بستر کشت چیده شده و از سر و انتها کیسه پلاستیکی امکان رشد میوه قارچ وجود دارد، اما در روش یک طرفه، دو ردیف کشت به موازات یکدیگر در سالن کشت قرار داده می شود و تنها از سر کیسه پلاستیکی اقدام به برداشت محصول صورت می گیرد. کشت درون بطری پلاستیکی

معمولا در کشور های ژاپن، کره جنوبی، چین، ایالات متحده و کادانا که پرورش قارچ شاه صدف به صورت مکانیزه صورت می گیرد، از روش کشت درون بطری های پلاستیکی استفاده می شود. بطری های مورد استفاده در این روش از جنس پروپیلن و به حجم هشتصد و پنجاه تا هزار و پنجاه میلی لیتر می باشد.

تمام مراحل تولید به جز برداشت در این روش به صورت مکانیزه صورت می گیرد، معمولا در این روش کشت، پس از این که بستر کشت با میسلیوم قارچ شاه صدف سفید شد، درپوش مخصوص بطری ها کشت برداشته می شود و همچنین سطح بالایی بستر کشت برای ایجاد یکنواختی بهتر در تولید، خراش داده می شود.

تولید قارچ شاه صدف

این نوع از قارچ در سراسر اروپای چنوبی و مناطقی از آسیای مرکزی و شمال آفریقا به صورت پراکنده رشد می کند و در هر کجا که می روید، نام مختلفی به خود می گیرد، از بزرگترین تولیدات کنندگان فعلی قارچ شاه صدف باید به چهار کشو ژاپن، چین، کره جنوبی و ایتالیا اشاره کرد.

اکنون در زمانی زندگی می کنیم، که خواص خوراکی و دارویی این قارچ افزایش یافته است و مردم آشنایی بیشتر با این قارچ دارند، بنابراین میزان تقاضا برای تولید این قارچ افزایش یافته است. از بارزترین ویژگی های این قارچ که موجب شده است، طرفداران بسیاری داشته باشد، باید از خواص تغذیه ای و دارویی، بافت مناسب در آشپزی و پخت و پز و پایین بودن قیمت تمام شده در تولید را نام برد.

این قارچ برای اولین دفعات در شمال ایتالیا و سوئیس مورد کشت واقع شد، اما کشت و تولید صنعتی آن در ابتدا تقریبا در سال های ۱۹۹۳ تا ۱۹۹۵ در ژاپن انجام گرفت. در سال هزار و نهصد و نود و شش میزان تولید قارچ شاه صدف در ژاپن حدود دو هزار تن می شد و پنج سال بعد یعنی سال دوهزار و یک میلادی تولید این قارچ سه برابر شد و نزدیک به رقم ده هزار و هفتاد تن تولید شد.

پیش بینی می شود، با توجه به تقاضای فعلی این محصول در ژاپن و کشور های شرق آسیا، تولید و پرورش قارچ شاه صدف در چند سال آینده رشد بسیار سریعی داشته باشد. شرایط مورد نیاز برای کشت

برای کشت این نوع از قارچ لازم است، شرایط مناسب برای رشد فراهم شود، که در ادامه این موارد ذکر شده اند. دمای متوسط جهت رش باید بیست و پنج درجه سانتی گراد باشد. این قارچ سرما دوست می باشد و برای ورود به فاز زایشی و حفظ آن در تمام مراحل زایشی نیازمند شوک دمایی شانزده تا هجده درجه سانتی گراد است. میزان نور مورد نیاز برای ورود به فاز زایشی هشتصد لوکس می باشد. رطوبت مورد نیاز نود درصد می باشد، که استفاده از دستگاه رطوبت ساز نیاز است. هوادهی بیشتر در مرحله رشد زایشی به جهت پین دهی نیاز است. «میزان Co2 محیط باید به زیر ۱۲۰۰ ppm برسد.» مدت زمان باردهی کل دوره باردهی در پرورش قارچ شاه صدف شصت روز می باشد. زمان فاز زایشی در واحد کمپوست حدود یک ماه است. فاز زایشی در سالن پرورش نیز تقریبا یک ماه می باشد. فاصله زمانی برداشت هر فلش تقریبا پانزده روز می باشد. تعداد فلش دو بار در هر دوره است. میزان عملکرد قارچ ارینجی تقریبا بیست و پنج درصد وزن تر می باشد. وضعیت تولید

هم اکنون حداقل پنج گونه قارچ خوراکی در تمام دنیا به شکل صنعتی و تجاری تولید می شوند، که میزان هشتاد و پنج درصد از تولی جهانی را به خود اختصاص داده اند. با کمی بررسی در میابیم که که سهم قارچ دکمه ای سی درصد، قارچ های خانواده شاه صدف بیست و هفت درصد، قارچ شیتاکه هفده درصد و سایر قارچ ها بیست و شش درصد می باشد. پیشنهاد می شود، با نکات مهم مصرف و بهترین خواص قارچ شیتاکه آشنا شوید، تا از خواص این قارچ بهره مند گردید.

میزان تولید قارچ در ایران بر اساس آمار ارائه شده توسط فائو، حدود صد و پنجاه تن قارچ در سال می باشد، این تعداد در حالی می باشد، که بیشتر از نود و پنج درصد این تولیدات به قارچ دکمه ای اختصاص دارد و مابقی آن مربوط به قارچ های خوراکی صدفی می باشد. آشنایی با آفات قارچ دکمه و نحوه از بین بردن آن ها می تواند، برای پرورش دهندگان این قارچ بسیار سودمند باشد. خواص دارویی ارینجی

پرورش قارچ شاه صدف به دلیل خواص دارویی که دارد، نیز به صرفه می باشد، از جمله این خواص دارویی باید ضد فشار خون بالا، خواص آنتی اکسیدانی، ضد کلسترول بالا، ضد قند خون بالا، تقویت سیستم ایمنی بدن، ضد تومور، ضد باکتری، ضد ویروس، ضد قارچ، ضد التهاب و ضد پوکی استخوان بودن را نام برد. همچنین لازم به ذکر است، که وجود ترکیبی به نام ارینجئولیزین در قارچ شاه صدف موجب می شود، تا از تکثیر سلول های سرطان خون جلوگیری شود.

منبع : آرگا برچسب :