بازی تخته نرد را می توان یکی از محبوب ترین سرگرمی های خانواده اشراف و سلطنتی در تاریخ دانست. حال آن که امروزه بازی تخت نرد با وجود شباهت ها بسیار خود به شطرنج دوستداران بسیاری دارد و بسیاری از مردم صرف نظر از فرهنگ و طبقه اجتماعی برای پر کردن اوقات فراغت خود از آن بهره می برند. بررسی ها نشان می دهد، تاریخچه بازی تخته نرد به تمدن های کهنی چون ایران، روم، مصر و سومر باز می گردد.

قدمت تخته نرد به خاورمیانه و تمدن های کهن آن باز می گردد، در هر کدام از تمدن های یاد شده، بازی های تخته ای بسیاری ابداع شده بود، در حقیقت تخته نردی که امروز آن را می شناسیم، در روم باستان انجام می شده و نام آن «Alea» به معنای «هنر قمار با تاس» بوده است، که حتی کلادیوس امپراتور روم نیز نوشته ای در این باره دارد. تاریخچه بازی تخته نرد

تخته نرد را می توان یکی بازی فکری با قدمتی بالغ بر پنج هزار سال دانست، این بازی در سراسر دنیا و ایران طرفداران بسیاری دارد، کاوش های تاریخی به ویژه در شهر سوخته حاکی از این امر می باشد، که پنج هزار سال پیش ایرانیان برای سرگرمی از این بازی استفاده می کردند، هر کدام از عناصر موجود در این بازی معنا و مفهوم خاصی دارد و نمادی از خلقت می باشد.

گفته می شود، تخته نرد قدیمی ترین بازی به ثبت رسیده در تاریخ می باشد، منشا اولیه این بازی نسخه ای می باشد، پنج هزار سال پیش در بین النهرین بازی شد. در طی سال های ۲۹۰۰ تا ۱۸۰۰ پیش از میلاد مسیح، جمعیت بسیاری در این دره حاصلخیز زندگی می کردند.

در بین سال های ۱۹۲۲ و ۱۹۳۴ باستان شناسان بریتانیایی موفق به کشف گنجینه های تاریخی ارزشمندی شدند، که شگفتی های بسیاری با خود به همراه داشتند، این گنجینه مقبره های سلطنتی در شهر اور بود، که نشان از قرار داشتن فرهنگ سومری در اوج می بود. در میان این گنجینه ها به تخته بازی منبت کاری شده به عنوان قدیمی ترین تخته نرد اشاره شد.

و نسخه دیگری از بازی تخته نرد که دارای قدمتی نزدیک به ۱۶۰۰ سال می باشد، به واسطه اعراب به مردم اروپا معرفی شد، این تخته دارای بیست و چهار خانه و سی مهره بازی و یک جفت تاس بود. تخته نرد در ایران

تاریخچه بازی تخته نرد در ایران به داستان انوشیروان ساسانی و دیورسام بزرگ که پادشاه هندوستان بود باز می گردد. پادشاه هندوستان برای ارزیابی دانایی مردم ایران و اثبات هوش و ذکاوت خود شطرنجی همراه با مهره های یاقوت و زمرد به سمت سرزمین پارس فرستاد و فردی که مامور رساندن شطرنج بود « تخت ریتوس» نام داشت.

نامه ای که پادشاه هندوستان برای انوشیروان فرستاده بوده شامل این گفته بود، که :« اگر شما شاهنشاه ما هستید، پس دانشمندان و دانایان شما باید نسبت به دانایان ما در مقام برتری قرار بگیرند، به همین جهت شیوه بازی با شرطرنجی که برایتان فرستاده ایم را بیابید، در غیر این صورت شما باید برای ما خراج بفرستید.»

شاه ایران چهل روز زمان خواست، اما در این مدت هیچ یک از دانایان و وزرا نتوانستند، شیوه بازی را بیابند، سرانجام در چهلمین روز جوانترین وزیر دربار ایران که بزرگمهر «بوذرجمهر» نام داشت، موفق به کشف شیوه این بازی گشت. این وزیر با ذکاوت خطاب به انوشیروان گفت: « در صورتی که به مهره های بازی دقت کنید، در می یابید که سرباز، فیل، اسب وزیر و پادشاه وجود دارد و گویی این مهره ها در میدان جنگ می باشند، برنده این جنگ صاحب سیاست و هوش می باشد.»

پادشاه به شکرانه این اتفاق خجسته دو هزار سکه به وزیر جوان بخشید و در شاهنامه فردوسی نیز این داستان بیان شده است. فرستاده هندوستان سه بار با پادشاه ایران به بازی پرداخت و در هر سه بار شکست را پذیرفت. پس از شکست های پیاپی فرستاده هندی، انوشیروان تخته نرد را به او نشان داد و گفت :« چنانچه نحوه انجام این بازی را پاسخ دادید، ما به شما خراج و مالیات می دهیم، در غیر این صورت کشور هندوستان باج گذار ما باقی می ماند.»

پس از چهل روز فرصت تخت ریتوس بازگشت، اما هیچ یک از اندیشمندان هندوستان موفق به یافتن روش بازی تخته نرد و تکنیک های این بازی نشده بودند، بنابراین هند باج گذار ایران باقی ماند و نام ایران به عنوان مخترع در تاریخچه بازی تخته نرد ثبت شد.

علت نامگذاری این بازی، تخته چوبی مورد استفاده بود، که ایرانیان به آن نرد می گفتند، تخته نرد به معنای جنگیدن و مبارزه بر روی صفحه چوبی می باشد، جالب است بدانید، قدیمی ترین تخته نرد در ایران به سیستان و بلوچستان تعلق دارد. تخته نرد در چین و انگلیس

هرچند می توان از ایران به عنوان مهد تولید تخته نرد یاد کرد، اما باز هم نمی توان منکر نقش کشور هایی چون هند و چین در سابقه تاریخی این بازی شد. در چین به بازی تخته نرد «Shwaliu » گفته می شد، که در معنای جفت شیش می باشد. بعد ها این بازی به سراسر جهان منتقل شد و در انگلیس به آن «Backgammon» می گفتند.

همانطور که پیش از این نیز گفته شد، ریشه این بازی در خانواده های پولدار و شاهنشاهی تنیده شده بود، اما به تدریج در میان مردم معمولی نیز رواج پیدا کرد. تخته نرد در آسیا

نام تخته نرد متعلق به کشور های آسیایی می باشد، برای اولین بار این بازی در هشتصد سال پیش قبل از میلاد مسیح در جنوب غرب آسیا تا ایران خودش را نشان داد، برای انجام این بازی دو نفر با دو تاس شروع به بازی می کنند. نرد نامی فارسی می باشد، که برای محصولات چوبی مانند تخته به کار می رود. بنابراین می توان گفت تخته نرد، به معنای جنگ و مبارزه بر روی چوب می باشد.

امروزه انواع مختلفی از بازی های تخته نرد در سایر وسیله های هوشمند مانند کامپیوتر موجود می باشد و این امکان فراهم شده است، تا چند بازیکن به صورت اینترنتی به بازی بپردازند، بازی را تماشا یا ذخیره کنند و رتبه خود را با دیگران مقایسه کنند، به همین جهت می توان گفت هنوز نیز طرفداران بسیاری برای این بازی وجود دارد و افرادی مختلفی علاقمند می باشند، تا با تاریخچه بازی تخته نرد آشنا شوند.

منبع : آرگا برچسب :