به طور کلی بدشکلی یا دفرمه شدن سر نوزاد یک اختلال محسوب می شود که به خاطر اتصال زودتر موعد طبیعی استخوان های جمجمه ناشی از بسته شدن زودهنگام درز های جمجمه در نوزادان به وجود می آید. دفرمه شدن سر نوزاد

بهتر است بدانید کارنیوسینوستوز یا همان دفرمه شدن سر نوزاد یک اختلال در نوزاد تازه متولد است که استخوان های قسمت بالای جمجمه توسط درز هایی از یکدیگر جدا شده اند. در واقع این درز ها ساژیتال، کرونال، لامبدوئید و متوپیک نام دارند. به خاطر وجود این درز ها عبور نوزاد از رحم مادر در هنگام زایمان راحت تر صورت می گیرد و رشد جمجمه به موازات رشد مغز امکان پذیر خواهد بود.

به صراحت می توان گفت که این درز ها نباید تا زمان تکمیل شدن پروسه رشد تا پس از نوجوانی بسته شوند به جزو درز متوپیک که معمولا به صورت طبیعی در سال اول زندگی بسته خواهد شد.

زمانی که یک یا چند درز جمجمه زودتر از زمان طبیعی بسته شود همزمان با رشد مغز، جمجمه فقط می تواند در جهت درز های بسته نشده رشد نماید که این مسئله موجب بدشکلی و دفرمه شدن سر کودک می شود. ناگفته نماند که این اختلال از هر ۲۵۰۰ نوزاد تنها در یک نوزاد رخ می دهد. انواع بدفرمی های سر نوزاد:

بدفرمی های سر نوزاد اغلب انواع متعددی را شامل می شود که در ادامه سعی داریم به بیان ان ها به صورت کامل بپردازیم: بدشکلی پلاژیوسفالی:

در واقع بدشکلی پلاژیوسفالی یا ذوزنقه ای شدن شکل سر یا برامدگی پشت سر نزدیک گوش نوزاد را می توان از شایع ترین بدشکلی های جمجمه نوزاد دانست که اغلب پس از تولد به وجود می آید و به خاطر وارد شدن فشار های خارجی روی جمجمه ایجاد شده است. این اختلال دارای عدم تقارن در قسمت خلفی و جلویی جمجمه خواهد بود.

علت اصلی این بدشکلی را می توان خواباندن طولانی مدت نوزاد به سمت راس یا چپ دانست. همچنین برخی از نوزادانی که زودتر از موعد یعنی پیش از ۳۸ هفتگی به دنیا می آیند و در بخش NICU بستری می شوند ممکن است به این نوع انحراف دچار شوند.

زیرا اغلب نوزادان در دستگاه های NICU در یک وضعیت خوابانده می شوند و بنابراین شکل سر شان تغییر خواهد کرد و سر به صورت ذوزنقه ای شکل درخواهد آمد. بدشکلی براکیوسفالی:

این نوع دفرمدگی نیز معمولا در اثر خواباندن طولانی مدت کودک به پشت ایجاد می شود که انحراف استخوان جمجمه به سمت بالا را در پی خواهد داشت. در این نوع وقتی از کنار سر نگاه می کنید استخوان جمجمه مقداری شیبدار است.

به صورت استاندارد همیشه طول سر بایستی بیشتر از عرض آن باشد که مقدار نرمال برای آن بین ۸۲ تا ۸۴ درصد خواهد بود. یعنی وقتی عرض سر را به طول آن تقسیم کنید نسبت آن بایستی ۰.۸۲ تا ۰.۸۴ باشد.

در بدشکلی براکس سفالی این نسبت به هم خورده و عرض سر به صورت قابل توجهی افزایش می یابد. در حالت کلی این بدشکلی ها به صورت پهن شدگی جمجمه توصیف می شوند و آن را اصطلاحا سر خربزه ای یا همان کله خربزه ای می خوانند.

بدشکلی اسکفوسفالی:

توجه داشته باشید در این نوع دفرمگی اغلب طول سر به صورت غیرطبیعی بیشتر از حد نرمال است به گونه ای شکل سر به صورت دراز و باریک می شود. شیوع این انحراف کمتر از دو نوع قبلی بوده و به راحتی قابل درمان است.

نوازدان با این دفرمیتی یا بدشکلی جمجمه ای باریک و بلند و به شکل بیضی دارند و از بدشکلی های ناشایع به شمار می آید که اصطلاحا آن را سر قایقی شکل می خوانند. بدشکلی های وابسته به بسته شدن درز های جمجمه:

همانطور که متوجه شدید گاهی اوقات بدفرم بودن سر نوزاد در اثر بسته شدن درز های جمجمه به وجود می آید. در جمجمه هر انسان ۴ درز اصلی وجود دارد که بسته شدن هر یک از آن ها می تواند انحراف خاصی را ایجاد کند.

همچنین لازم به ذکر است که بررسی وضعیت درز های جمجمه باید توسط یک متخصص انجام گیرد و در صورت مشاهده هر گونه شکل نامتقارن در سر نوزاد در اولین فرصت بایستی با متخصص کودک تان مشورت نمایید. در ادامه چهار درز اصلی جمجمه را شرح داده ایم:

بسته شدن درز جلوی پیشانی: بسته شدن این درز می تواند موجب ایجاد یک برجستگی تیغه مانند در وسط پیشانی نوزاد تان شود. وقتی از بالا به جمجمه نوزاد نگاه کنید شکل سر به صورت مثلثی دیده خواهد شد.

بسته شدن درز های جانبی جمجمه: بسته شدن این درز می تواند منجر به ایجاد یک برجستگی در پیشانی نوزاد به صورت قابل ملاحظه و همچنین انحراف به سمت عقب سمت مقابل گردد. معمولا ابروها در هر دو طرف متقارن نیستند و یکی از ابرو ها بالاتر از دیگری بوده و کاسه چشم نیز در دو طرف قرینه نمی باشد.

بسته شدن درز پشت جمجمه: بسته شدن این درز می تواند باعث ایجاد یک برجستگی قابل ملاحظه در یک سمت پس سر و همچنین انحراف به سمت داخلی در سمت دیگری شود. این نوع دفرمگی می تواند موجب عدم قرینگی صورت و پیشانی گردد.

بسته شدن درز بالای جمجمه: توجه داشته باشید بسته شدن این درز نیز می تواند باعث ایجاد یک جمجمه دراز و باریک شود. اغلب پیشانی و پس سر برجسته شده و عرض جمجمه باریک خواهد بود.

علل دفرمه شدن سر نوزادان:

بهتر است بدانید گاهی اوقات سر نوزاد هنگام زایمان و گذر کردن از رحم بد شکل می شود و یا پس از تولد نوزادان فشاری به سر آن ها به خاطر خواباندن به کمر وارد می شود که شکل سر را تغییر خواهد داد.

به قیمت نرم سر کودکان دقیقا جایی که جمجمه هنوز رشد نکرده دقت کنید این بخش موجب می شود تا سر نسبتا بزرگ نوزاد از دریچه تنگ رحم عبور کند. جمجمه نوزاد بسیار نرم است تا مغز او بتواند در طول یک سال نخست زندگی رشد کند.

به همین خاطر اگر سر نوزاد مدت طولانی در یک موقعیت خاص بماند ممکن است کامل صاف شود. همچنین سندرم سر تخت اغلب زمانی اتفاق خواهد افتاد که جمجمه نرم نوزاد به خاطر وارد شدن فشار مکرر به یک بخش از سر در یک ناحیه صاف گردد.

راهکار های درمان:

به طور کلی سندرم تخت بودن فرم سر نوزادان با انجام راهکار های اصولی قابل درمان خواهد بود که در ادامه به بیان آن ها پرداخته ایم: نوزاد را در آغوش بگیرید:

جالب است بدانید که در آغوش گرفتن نوزاد در مواقعی که بیدار است فشار ناشی از خوابیدن در گهواره را تا حد زیادی کاهش خواهد داد. نوزاد را روی شکم بخوابانید:

دمر خواباندن نوزاد می تواند در درمان این اختلال بسیار کمک کننده باشد. در برخی مواقع بهتر است او را روی شکم بخوابانید تا بازی کند البته که پیش از آن باید از نرم بودن سطح مطمئن شوید. خلاقیت تان را به کار بگیرید و جای کودک را تغییر دهید با این کار او با تمام نقاط خانه آشنا خواهد شد. به هیچ زیر سر نوزاد تان بالش نگذارید.

رعایت حالت مناسب سر هنگام خواب:

شکل سر کودک احتمالا خود به خود تغییر می کند اما با این حال تغییر دادن موقعیت سر کودک ناهمواری سر را تا حد زیادی کاهش خواهد داد. برای مثال وقتی کودک در گهواره است هر چند ساعت یکبار سر او را به سمت دیگر بچرخانید و یا یک روز کودک را به یک سمت و روز دیگر به سمت مقابل بخوابانید.

همچنین وقتی می خواهید نوزاد تان را شیر دهید حتما این اصل را رعایت کنید و مراقب باشید که اگر کودک به خواب رفت و سر اش را تغییر داد مجددا آن را تنظیم نمایید. از کلاه های مخصوص استفاده کنید:

چنانچه مشکل دفرمه بودن سر نوزاد تان تا ۴ ماهگی درمان نشد پزشک برای آن ها کلاه مخصوصی را تجویز می کند که تمام قسمت های سر به جز قسمت پهن را می پوشاند. کلاه قالب گیری معمولا در سن ۴ تا ۶ ماهه موثر خواهد بود زیرا در این سن جمجمه نرم و قابل انعطاف است.

در طول درمان با این کلاه بایستی ۲۳ ساعت در طول روز از آن استفاده شود که این فرآیند ممکن است تا چندین ماه به طول بیانجامد.

کلاه های مخصوص بر اساس دستور پزشک بایستی سر شوند تا شکل سر نوزاد تغییر کند. لازم به ذکر است که درمان دفرمه شدن سر نوزاد با کلاه پس از یک سالگی موثر نیست زیرا سر کاملا سفت می شود.

منبع : آرگا برچسب :