حتما در زندگی شما نیز پیش آمده که بیش از اندازه به شخصی یا جایی وابسته شوید یا احساس کنید که به آن فرد آنقدر وابسته شده اید که ترک او برایتان دشوار است یا حتی فکر کردن به اینکه او را کنار بگذارید در شما ترس و وحشت ایجاد می کند. صحبت از وابستگی افراطی بدین صورت است که تعادل احساسی ما از زندگی را از بین می برد. در این مقاله ضمن اشاره به تأثیرات منفی وابستگی، راهکارهایی برای غلبه بر وابستگی ارائه خواهیم کرد.

وابستگی چیست؟

وابستگی یک الگوی رفتاری است که خود را به شکل نیاز داشتن به تأیید یا تصدیق شدن از سوی فرد دیگر نشان می دهد. بدین صورت، شخص وابسته تعهد قوی ای برای حفظ رابطه نزدیک با شریک عاطفی خود احساس می کند. این وابسنگی ممکن است به جایی برسد که زندگی بدون حضور شریک زندگی برایش امکان پذیر نباشد. شواهد انجام شده از سوی روانشناس، آنا استیوز نشانگر این است که امروزه وابستگی عاطفی معمولا به سوء استفاده از دستگاه های تلفن همراه و اینترنت مربوط می شود. علاوه بر این در حال حاضر شکل وابستگی عاطفی تغییر کرده است و نوجوانان و جوانان کم سن و سال تر را نیز درگیر می کند و از سنین پایین بر جوانان اثر می گذارد.

این افراد نیازی تکانشی به ارتباط با دیگران نشان می دهند. رفتارهای تکانشی جزو شاخصه های اصلی این افراد است. بدین صورت به دنبال این سرخوردگی و وابستگی، نشانه های عزت نفس پایین، اضطراب و افسردگی به شکل تدریجی بروز پیدا می کنند. این رفتار مضر و مخرب بدون مراقبت تخصصی، ممکن است به موقعیت های آزاردهنده عاطفی تبدیل شود.

تأثیرات منفی وابستگی چیست؟

تأثیرات منفی وابستگی خود را به صورت میل به نزدیک بودن همیشگی به طرف مقابل، نیاز دائمی به توجه، کمبود عزت نفس، ترس از رها شدن و تنهایی، نیاز دائمی به توجه و تمایل به قربانی شدن نشان می دهد. مطالعات و پژوهش ها از سوی متخصصین روانشناسی دانشگاه نشان می دهد که از نظر وابستگی عاطفی و شدت و ضعف آن هیچ گونه تفاوتی بین مرد و زن وجود ندارد. در حقیقت، هر فردی فارغ از جنسیت یا حتی سن و سال از پیامدهای وابستگی عاطفی آسیب می بیند. اختلالات خواب، افکار وسواسی و ترک اوقات فراغت و روابط اجتماعی از تأثیرات وابستگی ناسالم و جدایی محسوب می شوند که هم زن و هم مرد تجربه می کنند.

اما بدون درمان به موقع، عواقب این رفتار ممکن است جدی باشد. به طور مثال افراد وابسته عاطفی معمولا حس می کنند در روابط خود آسیب دیده اند. این موضوع موجب می شود که آن ها نتوانند احساسات خود را گسترش دهند و زندگی رضایت بخشی برای خود ایجاد کنند. همچنین، ممکن است با پایان یافتن روابط، رنج عاطفی بزرگی را سخت و سنگین تجربه کنند. این موضوع ممکن است باعث اضطراب، افسردگی و دیگر اختلالات عاطفی شود. نشانه های وابستگی کدامند؟

معمولا، تشخیص وابستگی به مشکلات مربوط به مصرف مواد مخدر یا رفتارهای مخرب دیگر نیاز دارد. این مورد شامل مصاحبه های مستقیم با شخص، مشاوره فردی و گروهی، ارزیابی های روانشناسی و در موارد ضروری آزمایش های آزمایشگاهی و تست های جسمانی است. به طور کلی می توان گفت، شناخت و درک نشانه های وابستگی و درمان آن ممکن است به همکاری متخصصان مختلف نیاز داشته باشد تا راهکارهای مؤثری برای مدیریت و درمان وابستگی ارائه شود. تغییرات در سلامت روانی و جسمی، شامل نشانه های افسردگی، اضطراب، مشکلات خواب و افزایش استرس. داشتن نگرانی های مرتبط با رفتار یا مصرف، مانند تلاش برای پنهان کردن مصرف یا رفتار از دیگران. اهمال تعهدات و وظایف، از جمله عدم حضور در محل کار یا تأخیر در انجام وظایف حرفه ای و خانگی. تغییر در رفتارها و روابط اجتماعی مانند افزایش تنش در روابط خانوادگی یا اختلافات در روابط حرفه ای و شخصی. ادامه مصرف یا رفتار در صورتی که افراد دیگر نسبت به آن انتقاد کنند یا آن را متوقف سازند. عدم توانایی در مدیریت احساسات و استرس بدون استفاده از مواد یا رفتار مشکوک.

در نتیجه، تشخیص وابستگی باید توسط متخصصین سلامت روانی یا اعتیاد و از طریق ارزیابی های مختلف انجام شود.

علل وابستگی عاطفی چیست؟

در جامعه ای زندگی می کنیم که ایجاد روابط عاطفی زودگذر و فقدان مسئولیت عاطفی در مقابل کسی که به او علاقه مند بودیم یا هستیم از مشخصات بارز آن است. در این جامعه افراد بسیاری هستند که عزت نفس پایینی دارند یا در برقراری روابط سالم ناتوان هستند. این افراد نیاز مداوم به محبت، توجه و مراقبت دارند. به همین خاطر جای تعجب نیست، کسانی که وابستگی عاطفی بالایی دارند پس از جدایی دچار آسیب های فراوانی می شوند. زمانی که سلامت روانی این افراد خدشه دار می شود، روابط شان چه با خانواده، چه همکلاسی و همکار تحت تأثیر مستقیم قرار می گیرند. از شایع ترین علل وابستگی می توان به موارد زیر اشاره کرد: احساس ناامنی

از جمله علل وابستگی می توان به احساس ناامنی اشاره کرد. عدم اعتماد به استحکام پیوندهای عاطفی آن ها ممکن است موجب شود آن ها احساس آسیب پذیری کنند. در نتیجه، به دنبال امنیت و محافظت از افراد دیگر هستند. آسیب های عاطفی رویدادهای تلخ گذشته

این آسیب ها زخم های عمیق و ماندگاری بر جای می گذارند که می تواند بر تشخیص احساسات آن ها اثر بگذارد. بر همین اساس آن ها را به جستجوی امنیت و حمایت از عزیزان خود سوق می دهد. عزت نفس پایین

یکی از تأثیرات منفی وابستگی داشتن عزت نفس پایین است. عزت نفس پایین و فقدان اعتماد به نفس ممکن است افراد را به دنبال تصدیق و تأیید دیگران به منظور داشتن احساس ارزشمندی و پذیرفته شدن بکشاند. عوارض شایع وابستگی

عوارض وابستگی، رفتارهایی گسترده و متنوعی هستند که می توانند در ابعاد گوناگون زندگی شخص اثر بگذارند. این عوارض شامل موارد زیر است: وابستگی به خرید: این نوع وابستگی ممکن است کاهش مالیات، مشکلات مالی، اضطراب و استرس، مشکلات روانی نظیر افسردگی را به دنبال داشته باشد. وابستگی به کمال گرایی: این وابستگی با کاهش خود ارزشی، افزایش استرس و مشکلات روانی نظیر اضطراب و افسردگی همراه است و در خوردن نیز اختلال ایجاد می کند. وابستگی به خوراکی ها: مشکلات سلامتی مثل نقص های تغذیه ای، چاقی، مشکلات قلبی_عروقی و مشکلات گوارشی را به دنبال دارد. وابستگی به مواد مخدر: مشکلات روانی، مشکلات اجتماعی، مشکلات سلامتی، اختلالات روانی و حتی مشکلات قانونی از عوارض وابستگی به مواد مخدر به شمار می روند. وابستگی به کنترل: ممکن است این نوع وابستگی کنترل زدایی از موقعیت ها، بی اعتمادی به دیگران و افزایش استرس را به همراه داشته باشد. وابستگی به قند و غذا: مشکلاتی نظیر دیابت، بیماری های قلبی و چاقی از جمله عوارض این وابستگی به شمار می روند. علاوه بر این ممکن است شخص دچار مشکلات گوارشی نیز شود. وابستگی به تکنولوژی: از دست دادن ارتباطات شخصی، افزایش استرس، کاهش فعالیت های فیزیکی و اختلال در خواب از عوارض این نوع وابستگی به شمار می روند. وابستگی به کار: از عوارض منفی این نوع وابستگی می توان به کاهش زمان برای تفریح و خانواده، افزایش استرس، افزایش ریسک اختلالات روانی و کاهش استقلال اشاره کرد. وابستگی به بازی های ویدئویی: این نوع وابستگی اختلال در روابط خانوادگی، افزایش اختلالات روانی و کاهش فعالیت های اجتماعی را به دنبال دارد. وابستگی به روابط عاطفی: از عوامل ایجادکننده این نوع وابستگی می توان به کاهش استقلال، افزایش وابستگی احساسی، کاهش استقلال و مشکلات در روابط دوستی یا زناشویی اشاره کرد. وابستگی بیمارگونه چیست؟

وابستگی افراطی یا بیمارگونه به عنوان یک بیماری مزمن شناخته می شود که اثرات زیان باری روی شخص و جامعه بمی گذارد. این وابستگی به عنوان یک نوع اختلال نیز در نظر گرفته می شود. وابستگی افراطی باعث ایجاد مشکلات اقتصادی، روانی، جسمی و اجتماعی خواهد شد.

نشانه ها و علائم وابستگی بیمارگونه ممکن است تغییرات در شخصیت و رفتار، مشکلات مالی، مشکلات روابطی و اجتماعی، مشکلات سلامتی جدی نظیر آسیب به اعضا و افزایش خطر ابتلا به بیماری های گوناگون را به دنبال داشته باشد. مدیریت وابستگی افراطی به ترکیبی از رویکردهای اجتماعی، روانشناختی و پزشکی نیاز دارد که معمولا شامل حمایت اجتماعی، درمان های دارویی و مشاوره می شود. علاوه بر این برنامه های درمانی مبتنی بر شواهد و اطلاعات علمی نیز برای گذراندن دوره وابستگی مورد استفاده قرار می گیرند. انواع وابستگی

بهتر است بدانید وابستگی دارای انواع مختلفی است که شامل موارد زیر می شود: ۱. وابستگی عاطفی

وابستگی عاطفی به طور معمول بنا به دلایل متعددی نظیر شکل گیری ناقص اعتماد بنیادین، تجربه نقص در کودکی و تجربه روابط ناپایدار در گذشته ایجاد می شود. کسانی که دچار وابستگی عاطفی هستند، ممکن است به شکل مداوم نیاز به تأیید دیگران داشته باشند و اگر مورد تأیید قرار نگیرند، احساس افسردگی کرده و افکار منفی و اضطراب را تجربه کنند. برای درمان این شکل از وابستگی، به طور معمول راهکارهایی نظیر مشاوره شناختی مؤثر است. ۲. وابستگی رفتاری

شخص به یک نوع خاص از عملکرد یا رفتار وابسته است و برای تنظیم احساسات و ارتباطاتش به این وابستگی نیاز دارد. کسانی که به این وابستگی مبتلا هستند ممکن است برای تسکین احساسات منفی یا اضطراب به طور مداوم به رفتارهای پر خطری مانند خوردن غذای بیش از حد و مصرف مواد مخدر تکیه کنند. وابستگی نیز می تواند اثر منفی روی سلامت جسمی و روانی فرد داشته باشد، به همین خاطر فرد به مشاوره و پشتیبانی حرفه ای نیاز دارد. ۳. وابستگی فکری

وابستگی فکری یک نوع وضعیت است که فرد به اعتقادات، افکار و ایده های خاصی وابستگی زیادی دارد و برای داشتن ثبات و امنیت نیازمند این نوع وابستگی ها است. افرادی که به این وابستگی مبتلا هستند ممکن است باورها و افکار خود را مدام تکرار کنند و در صورت روبرو شدن با ابهام یا تغییر در این افکار، استرس یا اضطراب را تجربه کنند. وابستگی فکری می تواند در روابط اجتماعی فرد و کیفیت زندگی او اثر بگذارد. به همین خاطر بهتر است در این خصوص با مشاور یا روانشناس صحبت کرد. راهکارهایی برای غلبه بر انواع وابستگی

بر خلاف عقیده برخی از افراد، وابستگی به هیچ عنوان مسئله ساده ای نیست و عدم درمان آن عوارض سنگینی را به دنبال دارد. از جمله پیامدهای انواع وابستگی می توان به روبرو شدن با تغییرات، عدم پیشرفت در زندگی و ترس های همیشگی اشاره کرد. به همین خاطر باید با روش های مقابله با آن به خوبی آشنا شوید و در مواقع لزوم برای خود یا اطرافیان تان از این روش ها استفاده کنید. از مهم ترین راهکارهای مقابله با وابستگی می توان موارد زیر را برشمرد:

روبرو شدن با تغییرات

به واسطه تقویت اعتماد به نفس و رسیدن به خودباوری، می توانید عدم نیاز به وابستگی دیگران را بهتر درک کنید. در این وضعیت بهتر است گام بعدی را بردارید و با تغییرات روبرو شوید. به همین خاطر بهتر است فعالیت هایی که فکر می کنید توانایی انجام آن ها را به تنهایی ندارید شروع کنید. در این شرایط متوجه می شوید که در گذشته این شما بوده اید که کارها را به طور دقیق انجام می دادید نه شخصی دیگر. مسئولیت پذیری

برای روبرو شدن با انواع وابستگی بهتر است مسئولیت انجام کارهای کوچک و تصمیم گیری های ساده را بر عهده بگیرید. با به دست آوردن موفقیت های کوچک، مطمئن باشید انگیزه تان برای انجام کارهای بزرگ افزایش پیدا می کند. در نتیجه می توانید بدون اینکه به دیگران وابسته باشید به آن چیزی که دوست دارید برسید. توجه داشته باشید برای غلبه بر وابستگی بهتر است زمان بگذارید و به حد کافی تمرین کنید. خودباوری و اعتماد به نفس

یکی از اصلی ترین راهکارهای غلبه بر انواع وابستگی، رسیدن به خودباوری و تقویت اعتماد به نفس به شمار می رود. بی شک هر شخص توانمندی، مهارت ها و استعدادهای مخصوص به خود را دارد و از طریق آن ها قادر است زندگی بهتری برای خود ایجاد کند. درک این مسئله روشی برای رسیدن به خودباوری به شمار می رود و اطمینان داشتن نسبت به توانایی ها نیز به عنوان اعتماد به نفس شناخته می شود. افرادی که دارای این دو ویژگی مثبت هستند، به کسی وابسته نمی شوند. به همین خاطر برای مقابله با وابستگی بهتر است به خودباوری برسید، سپس اعتماد به نفس خود را تقویت کنید.

منبع : آرگا برچسب :