چاپستیک ابزاری رایج به عنوان جایگزینی برای قاشق و چنگال و میل کردن غذا در کره، چین، ژاپن و دیگر کشورهای آسیای شرقی می باشد. جنس این ابزار معمولا از چوب یا سنگ است، همچنین چوبک های ژاپنی از لحاظ تفاوت با چوبک های چینی کوچکتر می باشند. در ادامه تاریخچه چاپستیک و تفاوت ان در فرهنگ های مختلف بیشتر مورد بررسی قرار می گیرد.

مردم چین، ژاپن، تایوان، کره جنوبی، کره شمالی  و ویتنام معمولا از چاپِستیک که روشی سنتی برای غذا خوردن است، استفاده می کنند، ممکن است، در نگاه اول به این موضوع فکر کنید، که استفاده از این ابزار نیاز به مهارت بالایی دارد، چرا که این افراد از این میله ها برای برداشتن غذا های مختلف اعم از نودل، برنج، گوشت و غیره استفاده می کنند. تاریخچه چاپستیک

اولین چاپستیک های دنیا در ویرانه های شهر Yin و در استان هنان پیدا شد، همچنین باستان شناسان موفق به کشف نمونه های برنزی این ابزار در تابوت های این منطقه شدند، در عهد باستان این ابزار را در چین ژو «ZHU» می نامیدند، در آن زمان برای پخت غذا ها از روش های آب پز یا بخار پز استفاده می شد و با استفاده از قاشق فرو بردن سبزیجات در سوپ کار دشواری بود، به همین جهت به ساخت ابزاری به نام ژو فکر کردند و در طول زمان این اختراع پیشرفت هایی متعددی به خود دید.

در ابتدای دوران سلسله شی که مربوط به سده های شانزده تا بیست و یک پیش از میلاد می باشد، ظاهر چاپستیک همواره در حال تغییر بود، در دوران سلسله شانگ در سده یازده تا شانزده میلاد چاپستیک به شکل دو چوب با طول یکسان درآمد، در سال های پایانی این سلسله پادشاه ظالم به صنعتگران دستور داده بود که چاپستیک را از عاج فیل بسازند، این نوع از چاپستیک به عنوان تجملی ترین ابزار برای صرف غذا در تاریخ چین به شمار می رود.

داستان جالب از از پیدایش چوبک غذاخوری در چین وجود دارد، که مربوط به امپراطور « یو کبیر» می باشد، در آن زمان یکی از تهدید های تمدن چین هجوم سیل های عظیم بود، طبق این داستان اختراع چوبک های غذاخوری برای اولین بار رقم خورد. امپراطور یو تمام وقت خود را صرف ساخت سدی ابتکاری برای مهار آب می کرد، تا امنیت را برای ملت خود فراهم کند، در این مدت زمان کافی برای رسیدگی به هیچ امر دیگری را نداشت و حتی برای غذاخوردن نیز وقت کافی در اختیار خود نمی دید. همین موضوع موجب شد، تا تاریخچه چاپستیک سرآغازی برای تولد پیدا کند.

یک روز که امپراطور در جزیره ای مشغول به رسیدگی به امور سد بود، برای صرف غذا دیگی را روی آتش گذاشت، تا گوشت بپزد و فورا به کار خود باز گردد، پس از آنکه گوشت آماده شد، به قدری عجله داشت، که برای خوردن گوشت از دو شاخه کوچک گل بوته های درختی برای برداشتن گوشت از دیگ در حال جوش استفاده کرد، تا هیچ لحظه ای را از دست ندهد و فورا به کار خود برگردد، سایر کارگران نیز به تقلید از امپراطور از دو چوب برای غذا خوردن استفاده کردند و چاپستیک متولد شد.

اولین تایید واقعی چاپستیک را باید به کشف یک جفت فلز از ویرانه های «یین» نسبت داد، که در سایت باستان شناسی سلسله « شانگ» در حدود ۱۰۴۶ تا ۱۶۰۰ قبل از میلاد نسبت داده شده است. با گذشت زمان به تدریج استفاده از این چوبک های غذاخوری در میان تمام مردم رواج یافت و امروزه از این ابزار برای برش و کوچک کردن تکه های مواد غذایی و یا جایگزینی برای چاقو در هنگام سرو غذا استفاده می شود. نظریه های علمی مختلفی درباره ساخت چوبک های غذاخوری وجود دارد، یکی از این نظریه ها استفاده از قانون اهرم ها در این ابزار می باشد و نقطه ای که دو چوب با یکدیگر طلاقی می کنند، تکیه گاه اهرم شناخته می شود.

روش استفاده

پس از بررسی تاریخچه چاپستیک  بهتر است، از  روش استفاده این ابزار نیز اطلاع داشته باشیم. برای استفاده از این چوبک ها باید چوبک دوم  یا چوبی را که با انگشت شصت و کناره های انگشت اشاره لمس می کنید، را حرکت دهید، تا چوب ها کمی از یکدیگر فاصله گیرند، بعد از برداشتن تکه غذا آن را به چوبک ثابت نزدیک کنید. از جمله معروف ترین غذاهایی که در سراسر جهان برای خوردن آن از چوبک استفاده می شود، باید به سوشی و اونیگیری یا کوفته برنجی اشاره کرد. می توانید، برای استفاده از چاپستیک با طرز تهیه سوشی غذای پرطرفدار ژاپنی در منزل آشنا شوید و استفاده از چاپستیک را امتحان کنید. تفاوت چاپستیک چینی، ژاپنی و کره ای

چاپستیک ها یکی از اجزای میز غذا در شرق آسیا می باشند، با این وجود بازهم در هماهنگی با سایر اجزا و رفتار ها از یکدیگر متاثر می باشند و استفاده از آن ها با پیام های فرهنگی ارزشمندی همراه می باشد. تفاوت چوب غذاخوری در کشور های متفاوت آسیایی از چهار بعد جنس و ماده اولیه، نوع غذایی که با استفاده از آن مصرف می شود، از لحاظ ظاهر و از نظر ابعاد دارای تفاوت هایی می باشد.

چاپستیک چینی

در بررسی تاریخچه چاپستیک چینی در می یابیم، چینی ها چوب های غذاخوری را از بامبو می ساختند و این موضوع موجب اعتراض دوستداران محیط زیست نسبت به قطع درختان می شود، چاپستیک های چینی چوبی می باشند و در مقایسه با انواع ژاپنی و کره ای بسیار بلند هستند. علت اندازه بلند آن نیز نشستن چینی ها به دور میز گرد و تعارف غذا به یکدیگر می باشد و به دلیل فاصله داشتن ظرف ها نیاز به چاپستیک بلندی بود، تا به راحتی بتوان از غذا های مختلف برداشت. چاپستیک های چینی از لحاظ ظاهری برخلاف انواع ژاپنی و کره ای، به جهت ادای احترام به تعلیمات کنفوسیوس دارای لبه های گرد و قطوری می باشند. چاپستیک ژاپنی

چاپستیک های ژاپنی از انواع چینی کوتاه تر می باشند و لبه های انتهایی در آن ها تیز است، ژاپنی ها بر عکس چینی ها علاقه ای به مصرف غذا های اشتراکی ندارند و معمولا از غذا های دریایی و ماهی بیشتر از سایر غذا ها استفاده می کند، بنابراین نوک تیز چاپستیک برای تفکیک گوشت ماهی از استخوان مناسب تر می باشد.

در چین معمولا اعضای خانواده از چاپستیک های یکدیگر استفاده می کنند، یا تمام چاپستیک ها را داخل ظرفی سر میز می گذارند، اما در ژاپن اینطور نمی باشد و هر فردی دارای چاپستیک مخصوص به خود می باشد و استفاده از آن بسیار نمادین است و تاریخچه چاپستیک ژاپنی به باور های آیین شینتوی این کشور مربوط می باشد. در ضمن ژاپنی ها از اسم هاشی « Hashi» نیز استفاده می کنند و معنای دیگر آن پُل می باشد.

ژاپنی ها معتقد هستند، چوب غذا پلی بین انسان و دنیای معنوی است و روح الهه ها در آن خانه می کند. چاپستیک های ژاپنی با توجه به موقعیت مصرف از جنس های مختلفی چون عاج، پلاستیک، استخوان و چوب ساخته و استفاده می شوند. ژاپنی ها در ساخت چاپستیک از مهارت بالایی برخوردار می باشند و از این صنعت به عنوان یک هنر استفاده می کنند و در این کشور  می توانید شاهد انواع چاپستیک از فانتزی تا اشکال نفیس آن باشید.

چوب های غذاخوری یک کاربرد دیگر نیز در ژاپن دارند، پس از سوزانده شدن فرد درگذشته اعضای خانواده در طی مراسمی چند تکه از استخوان های فرد فوت شده را با احترام با کمک چاپستیک برداشته و درون گلدان قرار می دهند و گلدان را برای دعا خواندن در مکان مخصوصی در منزل می گذارند. چاپستیک کره ای

چاپستیک ها در کره جنوبی برخلاف چین و ژاپن و از آهن یا نقره « برای اشراف یا خاندان پادشاهی» ساخته می شوند.

تاریخچه چاپستیک و استفاده از آن در ین کشور به به قرن هفتم میلادی باز می گردد. در این دوران معتقد بودند، با استفاده از نقره به تشخیص سمی بودن غذا پی می برند، زیرا نقره در تماس با مواد مسموم تغییر رنگ داده و تیره می شود. هر چند این موضوع از لحاظ علمی ثابت نشده است.

علاوه بر اعتقاد این مردم در تشخیص سمی بودن غذا استفاده از چاپستیک نقره می توانست، نشان دهنده طبقه اجتماعی فرد استفاده کننده از آن نیز باشد. چاپستیک های کره ای مسطح می باشند و به دلیل جنس آن نسبت به انواع چوبی و پلاستیک دوام بیشتی نیز دارند. در کره برای باربیکو باید تکه های مختلف گوشت را مستقیما روی آتش سر میز کباب کرد، به همین جهت چاپستیک ها از اجزای اصلی بر سر میز رستوران ها می باشند. هرچند در آداب این کشور بر خلاف ژاپنی ها و چینی از چاپستیک برای خوردن برنج استفاده نمی شود.

منبع : آرگا برچسب :