کریپتورکیدیسم یا بیضه نزول نکرده جزو شایع ترین ناهنجاری های مادرزادی دستگاه تناسلی ادراری است.  اغلب افرادی که به این مبتلا هستند، دارای بیضه های نزول نکرده اند، اما در برخی از این افراد به هیچ عنوان بیضه وجود ندارد. این بیماری یک مسئله اساسی و مهم در پسران محسوب می شود و معمولا در نوزادانی که زودتر متولد می شوند، این مشکل شایع تر است. اهمیت این بیماری به این خاطر است که ممکن است در صورت باقی ماندن دراز مدت بیضه ها در شکم، سرطان رخ دهد. به همین خاطر باید به دنبال بررسی علل و درمان آن بود. در این مقاله قصد داریم به بررسی علل عدم نزول بیضه در نوزادان و راه های درمان آن بپردازیم.

منظور از عدم نزول بیضه در نوزادان چیست؟

بهتر است بدانید بیضه ها در درون یک کیسه به نام بیضه قرار می گیرند. پیش از تولد پسران، بیضه های آن ها در بخش پایین شکم قرار دارند. دقیقا پیش از تولد، بیضه ها به طرف پایین به درون کیسه بیضه حرکت می کنند. اگر این اتفاق رخ ندهد، پزشکان به این عارضه کریپتورکیدیسم یا بیضه نزول کرده می گویند که احتمال دارد برای یک یا هر دو بیضه نیز رخ دهد.

بیضه های کریپتورکید ممکن است اصلا وجود نداشته باشد یا اینکه نزول نکرده باشند. بیضه غایب حالتی است که بیضه به طور کامل وجود ندارد و احتمال دارد به علت آژنزی یا آتروفی ثانویه به اختلال عروق درون رحمی باشد (به طور مثال پیچ خوردگی بیضه پیش از تولد) علاوه بر این به سندرم ناپدید شدن بیضه یا سندرم رگرسیون بیضه نیز معروف است. پسرانی که هر دو بیضه را دارند، دارای آنورکی هستند.

بیضه های نزول نکرده حالتی هستند که در مسیر طبیعی نزول خود به درون کیسه بیضه متوقف می شوند. آن ها احتمال دارد درون حفره شکمی باقی بمانند یا در داخل کانالی (کانال اینگوینال) یا سوپراسکروتال (خارج از حلقه خارجی) قابل لمس باشند.

نشانه ها و علائم عدم نزول بیضه در نوزادان

ندیدن یا لمس نکردن بیضه در کیسه بیضه جزو نشانه های بیضه نزول نکرده است. بیضه در طی مسیر نزولی خود از سمت شکم به کیسه بیضه از یک مسیر لوله مانند در کشاله ران که نام آن اینگوینال یا کانال مغبنی است عبور می کند. در طی این نزول، توقف ممکن است در هر بخشی از مسیر اتفاق بیفتد، اما شایع ترین مکانی که بیضه در آن توقف می کند در مسیر کانال مغبنی یا خارج از آن و بالای کیسه بیضه است. به طور معمول اگر بیضه خود به خود تا چهار ماه بعد از تولد به سمت پایین نیاید، برای انتقال آن به کیسه بیضه باید جراحی انجام شود. جراحی به موقع، از سرطان بیضه و نازایی جلوگیری می کند.

گاهی اوقات در پسرانی که زمان تولد، بیضه در کیسه بیضه وجود داشته در حدود چهار تا شش سالگی، والدین متوجه عدم بیضه در کیسه بیضه می شوند. در این پسران، باید معاینه دقیق توسط پزشک صورت بگیرد، اغلب بیضه در بالای کیسه بیضه لمس می شود و می توان آن را مجددا با کشیدن به درون کیسه بیضه بازگرداند. به این نوع بیضه ها، بیضه رتراکتیل می گویند که به دلیل رفلکس کششی عضله کرماستر در کشاله ران اتفاق می افتد و به طور معمول برای کودک خطری ندارد. دلایل عدم نزول بیضه در نوزادان چیست؟

هیچ کس به طور قطعی نمی داند که علت این مشکل چیست اما احتمال دارد پایین نیامدن بیضه ها با نامتعادل بودن هورمونی مادر مرتبط باشد یا پاسخ غیر طبیعی بدن نوزاد به هورمون های طبیعی بدن مادرش باشد. گاهی اوقات نیز احتمال دارد یک تومور خوش خیم مسیر بیضه را مسدود کرده و در برخی موارد حتی عضلات درگیر در پایین آوردن بیضه ها عملکرد درستی ندارند. موارد زیر باعث عدم نزول بیضه در نوزادان می شوند: لقاح آزمایشگاهی. استفاده از مواد آرایشی توسط مادر و پره اکلامپسی به عنوان عامل خطرساز شناخته می شود. شیوع کریپتورکیدیسم در برخی از سندرم های ناهنجاری مادرزادی بسیار بالا است، مانند سندرم پرادر ویلی، سندرم داون و سندرم نونان. سابقه خانوادگی بیضه نزول نکرده یا دیگر مشکلات رشد دستگاه تناسلی. نوزادان خیلی نارس احتمال دارد پیش از نزول بیضه متولد شوند. به یاد داشته باشید وزن کم در زمان تولد یکی از عوامل شناخته شده عدم نزول بیضه در نوزادان محسوب می شود. مصرف مداوم الکل در زمان بارداری، پنج نوشیدنی یا بیشتر در هفته، با افزایش سه برابری بروز نهان خایگی همراه است. سیگار کشیدن نیز یکی از عوامل خطرساز است. برخی مواد شیمیایی مانند آفت کش ها با هورمون های بدن جنین تداخل پیدا می کنند. تشخیص بیماری کریپتورکیدیسم

برای تشخیص کریپتورکیدیسم بهتر است به موارد زیر توجه داشته باشید: معاینه فیزیکی: در این شیوه متخصص کیسه بیضه و دیگر بخش های مورد نظر را لمس کرده و سپس معاینه را انجام می دهد. روش های تصویربرداری مانند سونوگرافی: سونوگرافی محل بیضه های غیر  قابل لمس را پیدا می کند، اما جراحی برای یافتن بیضه ها حساسیت بیشتری نسبت به سونوگرافی برای تشخیص بیضه نزول نکرده دارد. عوارض بیضه نزول نکرده در نوزادان

بیضه ها برای اینکه رشد نرمال و طبیعی داشته باشند باید در فضایی خنک تر از دمای بدن قرار داشته باشند. کیسه بیضه فضای خنک را برای این کار فراهم می کند. از عوارض عدم نزول بیضه در نوزادان می توان به موارد زیر اشاره کرد: خطر در معرض ضربه بودن

بیضه هایی که به جای کیسه بیضه در کشاله ران قرار دارند، بیشتر در معرض فشار ناشی از استخوان عانه قرار می گیرند. خطر فتق کشاله ران

اگر دهانه بین شکم و کانال مغبنی ضعیف و شل باشد، احتمال دارد بخشی از روده به کانال وارد شود و اگر جراحی به موقع صورت نگیرد موجب سیاه شدن روده و فتق کشاله ران می شود.

سرطان بیضه

سرطان بیضه به طور معمول در سلول هایی آغاز می شوند که اسپرم های نابالغ تولید می کنند. مردانی که سابقه بیضه رشد نیافته دارند بیشتر در معرض این بیماری قرار می گیرند. خطر بروز سرطان در بیضه هایی که داخل شکم قرار می گیرند بیشتر از بیضه هایی هستند که در کشاله ران وجود دارند. جراحی بیضه نزول نکرده و قرار دادن آن در کیسه بیضه، ریسک سرطان بیضه را پایین می آورد اما آن را به طور کامل برطرف نمی کند. خطر پیچش بیضه

تورشن یا پیچیش بیضه به معنی پیچ خوردن بیضه روی طناب آن است. زیرا این طناب محتوای عروق خونی است که وظیفه خونرسانی به بیضه را بر عهده دارد و این مشکل موجب عدم خونرسانی به بیضه، درد شدید و مرگ بافتی می شود. احتمال بروز این عارضه در بیضه نزول نیافته ده برابر بیضه طبیعی است و اگر این پیچ خوردگی سریع درمان نشود موجب سیاه شدن بیضه می شود. مشکلات ناباروری

کیفیت نامناسب اسپرم، کاهش تعداد اسپرم و کاهش باروری در مردانی که سابقه بیضه نزول نکرده دارند، به طور قابل توجهی افزایش پیدا می کند. این عارضه به دلیل نمود نامناسب بیضه اتفاق می افتد و در صورتی که جراحی بیضه صورت نگیرند، خطر ناباروری بالا می رود. عمل بیضه نزول نکرده چقدر طول می کشد؟

عمل بیضه پایین نیامده یا نزول نکرده با استفاده از بیهوشی عمومی بدن انجام می شود. انجام این جراحی در هر نوزاد احتمال دارد متفاوت باشد زیرا بیضه در مکان های مختلفی قرار می گیرد. اما به صورت متوسط تقریبا ۴۵ دقیقه یا در نهایت ۲ ساعت طول می کشد. بهتر است بدانید این نوع عمل جراحی از طریق لاپاراسکوپی انجام می شود.

درمان بیضه نزول نیافته یا پایین نیامده در نوزادان

در اکثر موارد یعنی تقریبا ۷۰ درصد، بیضه های نزول نیافته در عرض شش ماه خود به خود به طرف پایین کشیده می شوند. اما اگر تا این سن هر دو بیضه پایین نیامده باشند، ممکن است کودک شما به جراحی نیاز داشته باشد. این نوع جراحی به طور معمول بین سنین شش ماهگی تا دو سالگی صورت می گیرد.

اگر بیضه در کشاله ران قرار بگیرد، عمل جراحی با لاپاراسکوپی انجام می شود. بدین صورت یک لوله نازک که وارد برش کوچکی می شود به جراح این اجازه را می دهد به بیضه دسترسی داشته باشد و سپس آن را به کیسه بیضه انتقال می دهد. اگر بیضه در شکم قرار داشته باشد، احتمال دارد برای پایین آوردن آن به درون کیسه بیضه جراحی باز صورت بگیرد. این جراحی ها تحت بیهوشی عمومی صورت می گیرند و فرد به بستری شدن در بیمارستان نیاز ندارد.

تقریبا در ۵ درصد از موارد، جراح به هیچ عنوان بیضه را پیدا نمی کند. به این شرایط بیضه غیر قابل لمس می گویند. اگر مشکل این باشد، جراح، بیضه دیگر یعنی بیضه موجود در کیسه بیضه را ثابت کرده تا مانع چرخیدن آن در فضای اضافی شود.

مراقبت های پس از جراحی بیضه نزول نکرده

بعد از جراحی بیضه پایین نیامده، کودک ممکن است احساس ناراحتی داشته باشد. کودک شما باید چند روز در تخت یا گهواره استراحت کند. زمانی که کودک آماده به نظر می رسد یا وقتی که متخصص به شما می گوید هیچ مشکلی وجود ندارد و می تواند فعالیت های طبیعی خود را انجام دهد که به طور معمول به ۲ یا ۳ روز زمان نیاز دارد. به همین خاطر باید  اطمینان داشته باشید که کودک به مقدار کافی مایعات می نوشد و باید به موارد زیر هم توجه داشته باشید: سعی کنید سطح فعالیت کودک خود را در این مدت پایین نگه دارید. به مدت ۲ هفته از دوچرخه سواری و ورزش پرهیز شود. تا دو هفته پس از عمل شنا توصیه نمی شود. حمام یا دوش گرفتن از ۲ روز بعد از جراحی بیضه نزول نکرده، مانعی ندارد.

عوارض احتمالی پس از عمل کریپتورکیدیسم شامل موارد زیر است: درد تب ۳۸ درجه تورم قرمزی خونریزی کودک خوب غذا نمی خورد یا نمی آشامد و معمولا خسته و بی قرار است. ممکن است کودک برای چند روز کمی تورم، درد و کبودی در ناحیه کشاله ران داشته باشد. کبودی و تورم با گذشت زمان از بین می رود. برای تسکین درد باید از دارو کمک گرفت.

امیدواریم مطالب این مقاله برای شما عزیزان مفید بوده باشد. در پایان پیشنهاد می کنیم مقالات ورم بیضه در کودکان، درمان پیچ خوردگی بیضه و درمان خانگی درد بیضه را نیز مطالعه فرمایید.

منبع : آرگا برچسب :