صلاح الدین هرسنی / تحلیلگر ارشد مسائل سیاسی

 

آرمان امروز : با احراز صلاحیت نامزدی مسعود پزشکیان برای چهاردمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، تحلیل اغلب تحلیلگران حوزه انتخاباتی این بود که او هم به سرنوشت عبدالناصر همتی در انتخابات ۱۴۰۰ ریاست جمهوری دچار می شود.
اما با استناد به مجموعه ای از شواهد و نشانگان پیداست که رابطه معنا داری میان احراز صلاحیت پزشکیان و رد و بی اعتباری فرضیه گرم شدن تنور انتخابات به واسطه رقابتش با نامزد های منتسب به جریان نو اصول گرایی و جریان جبهه پایداری وجود دارد.
به این ترتیب و بر خلاف روند های غالب و جاری، پزشکیان به چند دلیل شانس فراوانی برای ورود به پاستور دارد و آن گونه که از ظواهر و زوایای پنهان آرایش ترکیب نامزد های انتخاباتی پیداست، توپ پزشکیان روی نقطه پنالتی قرار گرفته است و باید دید که اصلاح طلبان چگونه می توانند با گل کردن این توپ از نقطه پنالتی،آخرین فرصت نقش آفرینی خود را برای ورود به پاستور امتحان کنند؟
اولین دلیل متقن و مطمئن برای راهیابی پزشکیان به پاستور، سلامت و عزت نفس اوست و در سوابق و عملکردش در کسوت نمایندگی تبریز و نقش آفرینی در هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی، فسادی دیده و گزارش نشده است.
دومین دلیل، مربوط به تخصص او در زمینه درمان است. او نه فارغ التحصیل پر ابهام ماستریخت هلند و یا دانشگاه درجه چندم اروپا، بلکه فارغ التحصیل دانشگاه علوم پزشکی تبریز است. پزشکیان فوق تخصص و جراح قلب است و طبیبی است که بیماران خود را در یک بیمارستان دولتی در تبریز درمان می کند. به واسطه رانت آموزشی نیز تخصص نگرفته و او در معنای دقیق کلمه یک نخبه علمی است. سومین دلیل،دینداری و تقوی و همچنین ساده زیستی او به رغم تمکن است. او تواضع، خاک نهادی،صداقت را بر لاکچریسم در سبک زندگی و مردمی بودن را بر خود برتر پنداری و یا خود مردم پنداری ترجیح داده است. مرامنامه سیاسی اش مانند چهره اش، صمیمی و ساده است و آنچه را که می گوید، در افکار عمومی باور پذیر می شود. افزون بر این موارد، او دینداری است که هم تسلط به متون نصوص دارد و هم آشنایی با اوراق مصاحف. او در کنار سیاست، یک قرآن پژوه است و همواره تلاش داشته است که فرزند زمان خویشتن باشد و فرزند خصایل خود نیز هم.
چهارمین دلیل، احراز صلاحیت پزشکیان، حاوی این پیام است که حاکمیت بی میل نیست که در سایه یک عقلانیت هوشمندانه و صد البته بر حسب ضرورت، شخصیتی چون او را نه نیمکت نشین بلکه برای راهیابی به پاستور بازی دهد و شانس اصلاح طلبان را به محک و آزمون بگذارد. پنجمین دلیل برای راهیابی پزشکیان به پاستور مرتبط با پایگاه اجتماعی و قومیتی اوست. به نظر می رسد که او حمایت استان های ترک زبان و کرد زبان را همراه خود کند. حمایت اقوام کرد از او به آن جهت است که مادرش متعلق به یکی از قومیت های اکراد است. به نظر هم می رسد که طبقات متوسط و تحصیل کرده شهری مشکلی با کنش ها و الگوهای رفتاری اش آن گونه که تاکنون نشان داده است، ندارند.
اما ششمین دلیل، به تکثر آرایی است که قرار است از سوی جریان های اصول گرایی و جبهه پایداری به سبد آرای نامزدهای مورد نظرشان سرریز شود. تحت این شرایط، قرعه و شانس پزشکیان به واسطه حمایت اصلاح طلبان – که دستشان از قدرت کوتاه مانده – و همچنین مشارکت حداکثری و معنادار طبقات متوسط شهری، نخبگان و تحصیلکردگان و بیش از همه معیشت طلبان و تحول خواهان، بسیار بالا است.
سابقه انتخابات گذشته نیز نشان داده است که مشارکت حداکثری فقط به واسطه حضور معنا دار اصلاح طلبان رقم خورده است. انتخابات خرداد ۱۳۷۶ و انتخابات ۱۳۸۸ و انتخابات ۱۳۹۲ ریاست جمهوری موید این واقعیت است.
حال باید دید که آیا اصلاح طلبان می توانند توپ روی نقطه پنالتی پزشکیان را درون دروازه پاستور کنند یا آنکه ابتکار عمل در اختیار جریان رقیب قرار می گیرد؟