«آرمان امروز» بررسی می کند؛

 

آرمان امروز- گروه جامعه: امروز (چهارشنبه) آخرین روز تبلیغات ۶ نامزد برای انتخابات چهاردهمین دوره ریاست جمهوری است، امری مهم و حیاتی برای ۴ سال اخیر که باعث شده امشب شهرها و روستاهای مختلف ایران تا صبح بیدار باشند و خود را برای روز جمعه هشتم تیرماه آماده نمایند. کاندیداهایی که هر کدام با وعده و تبلیغات در تلاش هستند که نظر مساعد مردم را به خود اختصاص دهند، اما طبق نظر کارشناسان آنها بیشتر به دنبال متقاعد نمودن قشری هستند که نمی خواهد رای بدهند یا در این مشارکت اجتماعی- سیاسی مردد هستند. نظرسنجی ها نیز این روزها داغ است و طبق آخرین نظر سنجی ایسپا، که در روزهای ۲ و ۳ تیرماه به روش حضوری و با اندازه نمونه ۴۰۵۷ نفر در سراسر کشور(شهر و روستا) اجرا شده نشان می دهد ۷.۷ درصد به احتمال زیاد در انتخابات شرکت می کنند، ۱۴.۸ درصد هنوز تصمیم نگرفته اند که در انتخابات شرکت کنند، ۵.۷ درصد احتمال کمی دارد که در انتخابات شرکت کنند و ۲۷.۹ درصد به هیچ وجه در انتخابات پیشرو شرکت نخواهند کرد.

پیامدهای اجتماعی مشارکت شهروندان
بارها افراد و صاحب نظران مختلف گفته اند «مهم است که چه کسی به پاستور و روی صندلی رئیس جمهور می نشیند.» و این امر فقط به تک تک آرای انتخاباتی شهروندان و براساس حقوق شهروندی آنها میسر خواهد بود. قصد صحبت های کلیشه ای در رابطه با انتخابات را نداریم، اما سوال اینجاست که چرا باید من و شما به عنوان شهروند و براساس مسئولیت اجتماعی رای بدهیم. هنوز بسیاری روزهای منتهی به انتخابات سال های ۷۲، ۸۸، ۹۲ و ۹۶ را به یاد دارند که طی چند روز آخر تبلیغات نامزدها چه شور و نشاطی جامعه را فرا گرفت. بی شک  احساس مردم از برآورده شدن آمال خود در پای صندوق‌ها و حتی احساس تغییرخواهان اجتماعی و نسلی برای تحقق دیدگاه‌های‌شان در پای صندوق‌ها هم امنیت‌ساز بوده و هم باعث پویایی، نشاط و تحول جامعه می‌شود. اینکه فردی با تفکر و روحیه رئیس جمهور قبلی به سر کار بیاید و ارکان اجرایی و نظام اجتماعی را برعهده بگیرد، فقط سبب تحول در جامعه می شود. در این شرایط نهادهای مدنی، روشنفکران و فعالان سیاسی و اجتماعی و همچنین رسانه‌ها می‌توانند بر بسیج رفتار مشارکت‌جویانه تاثیر داشته باشند. شاید صحبت های جواد ظریف نیز تاییدی بر این موضوع باشد و بتواند نظر بسیاری از افراد مردد برای شرکت در انتخابات را تغییر دهد، او گفته است: «می‌گویند رای ندهید بی‌فایده است؛ باید به آنها گفت مگر ما خاتمی و روحانی را انتخاب نکردیم؟» در این شرایط تقی آزاد ارمکی، استاد جامعه‌شناسی دانشگاه تهران گفته است: «اگر چنانچه جامعه حرکت کند آقای پزشکیان در دور اول می‌برد.»

دموکراسی و حقوق شهروندی
مشارکت و انتخابات یک موضوع سیاسی و دموکراسی است و بحث ازدموکراسی خودبه خود سخن راندن درباره موضوع شهروندی را نیز می طلبد.مفهوم شهروندی همچون دموکراسی جای بحث زیادی دارد.بسیاری از نظریه پردازان حوزه سیاست بر این باورند که شهروند خوب کسی است که اعتماد و اطاعت را به نمایش می گذارد. برخی بر این باورند که عامه مردم فاقد دانش کافی و قوه قضاوت هستند ، بنابراین باید در حل مسائل و مشکلات جامعه به رهبران‌شان اعتماد داشته باشند. برخی دیگر می گویند که شهروند فعال درحال از بین‌رفتن است و فرد مصرف کننده دارد جایگزین آن می شود. در این شرایط یک جامعه شناس معتقد است آموزش شهروندمداری دریک جامعه باعث می شود که تمام اعضای جامعه از حس شهروندی مثبتی برخوردار باشند و ضمن برخورداری از احترام ملی، از حقوق مشخص اجتماعی و سیاسی و اقتصادی بهره مند شوند. امیر محمود حریرچی با اشاره به اینکه شهروندی به عنوان یک واقعیت اجتماعی از مولفه های نظام دموکراسی سیاسی و شاخص کلیدی برای تحقق دموکراسی در حوزه عمومی جامعه مدنی است و می افزاید: مشارکت شهروندی در واقع توسط نظام سیاسی حاکم بر جامعه بسط و گسترش می یابد. حاکمیت از طریق آموزش شهروندی، الگوهای توسعه سیاسی جامعه را که همان آگاهی و بالا بردن توانایی سیاسی شهروندان به منظور نهادینه ساختن الگوهای انسجام و همبستگی اجتماعی از یک‌سو و تعمیم پذیری الگوهای مشارکت و توزیع مناسب منابع از سوی دیگر است، مد نظر دارد. مشارکت سیاسی شهروند و حضور در انتخابات در هر جامعه ای با پرورش سیاسی، شکل‌دادن رفتارهای کودکان و نوجوانان به اقتضای قالب های اجتماعی و سیاسی، ارتقای فرهنگ شهروندی که از طریق شناخت حقوق و مسئولیت ها توسط شهروندان صورت می‌گیرد،رفتار شهروندان و کیفیت مشارکت آنان در امور جامعه به عنوان یکی از الزامات اساسی سرمایه اجتماعی وشاخص های توسعه فرهنگی، گامی مهم در استقرار دموکراسی برداشته خواهد شد. شهروندی یک آمیختگی و رابطه تنگاتنگ با اخلاق و روابط اخلاقی دارد. این عنصر از شهروندی علاوه بر زمینه های سیاسی، بر روابط اخلاقی بین اعضای جامعه و شرایط یگانگی و همبستگی اجتماعی و اخلاق مدنی ناظر است که در آینده در بحث دیگری تحت عنوان «شهروندی و زیست اخلاقی» بدان پرداخته خواهد شد.