امین جمشیدزاده

 

 

آرمان امروز : بر اساس برنامه از پیش تعیین شده که چندی پیش بر روی خروجی تلکس تلکس خبرگزاری‌های کشور نشسته بود، ظهر دوشنبه رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در سطح هیئت همراه وارد تهران شد و نخستین کنفرانس بین‌المللی علوم و فنون هسته‌ای که در اصفهان در حال برگزاری بود با حضور محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران افتتاح شد؛که گروسی دیروز،ضمن شرکت در اولین کنفرانس بین‌المللی هسته‌ای اصفهان با محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران دیدار و در یک کنفرانس خبری به سوألات جراید و خبرنگاران و رسانه‌ها پاسخ دادند. رافائل گروسی هنگام ورود به تهران مورد استقبال بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی قرار گرفت؛مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی عصر روز ورودش به تهران در مذاکراتی جداگانه با علی باقری کنی معاون سیاسی وزیر خارجه دیدار و گفتگو کرد. وی همچنین با وزیر امور خارجه ایران نیز دیدار و گفت و گو نمود و نکته کلیدی و درخور توجه آنجا بود که مدیر کل آژانس انرژی بین‌المللی انرژی اتمی پس از دیدارش با امیر عبداللهیان مدعی شد که مجموعه‌ای از اقدامات عملی و ملموس را برای احیای بیانیه مشترک «برجام» پیشنهاد داده است؛رافائل گروسی در پیامی در صفحه شخصی خود در شبکه ایکس« توییتر سابق» با اشاره به سفرش به ایران نوشته است که «در تهران برای دیدارهای سطح بالا آمده است.»

البته مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پیش از سفر به ایران در مصاحبه روز ۲۳ آوریل خود به دویچه وله آلمان گفته بود؛« ایران اکنون به جای چند ماه فقط چند هفته با غنی‌سازی اورانیوم به حد مورد نیاز برای بمب اتمی فاصله دارد»؛او با این حال در این گفتگو تأکید کرده بود این «به آن معنی نیست که ایران در این مدت به سلاح اتمی دست می‌یابد یا خواهد یافت.» او اضافه کرده بود که: «غنی سازی اورانیوم تا حد مورد نیاز برای استفاده در سلاح هسته‌ای اگرچه هشدار دهنده است، اما نمی‌تواند مستقیماً به دستیابی به سلاح هسته منتج شود.» از سوی دیگر خبرهایی مبنی بر مذاکرات در لفافه و پشت پرده «تهران- واشنگتن» در آستانه سفر مدیرکل آژانس به بیرون درز کرده بود و کشورهایی مانند عمان یا حتی ژاپن به طور تلویحی از آمادگی خود برای میانجیگری در آن خبر داده بودند که ادعاهای گروسی و توییت عصر دوشنبه او و دیدارهای پشت درهای بسته با باقری کنی و امیر عبداللهیان تاییدی بر آن است؛البته حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران نیز شامگاه چهارشنبه گذشته در گفتگوی تلفنی با جوزپ بورل،مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا؛برخی رفتارهای مذاکرات برای احیای برجام را زیاده خواه دانسته بود و گفته بود: «همکاری آژانس و ایران در مسیر خوب قرار دارد و ما از سفر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران استقبال می کنیم.» حال با توجه به این موضوع که تنها ۶ ماه به برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده در ۱۳ نوامبر ۲۰۲۴« آبان ۱۴۰۳» مانده و با در نظر گرفتن نتایج نظرسنجی‌ها، زمزمه‌های بر کرسی کاخ سفید نشستن دوباره دونالد ترامپ به گوش می‌رسد و زنگ‌ها برای احیای افراطی‌گری و تحرکات پوپولیستی و احیای نئوکابوئیسم او در آمریکا آغاز شده است. به نظر می‌رسد ایران درصدد باشد برای احیای برجام تلاش مضاعفی به خرج دهد؛این در حالی است که برخی از نظرسنجی‌ها و تحلیلگران سپهر سیاست با توجه به اتمسفر حاکم غالب بر فضای روابط بین‌الملل و جنگ‌های فرسایشی «روسیه و اوکراین و اسرائیل و فلسطین» آنها همه بر این باور هستند که برجام دیگر قابل بازیابی نباشد؛زیرا شرایط به کلی تغییر کرده است و ایران پیشرفت‌های هسته‌ای برگشت ناپذیر بسیاری داشته و گروه ۱+۵ با گروه۱+۴ عوض شده است که تاکنون گامی مثبت و مؤثر برنداشته است. حال باید دید سفر عالی رتبه‌ترین مقام آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای به ایران در آستانه برگزاری نشست شورای حکام و همچنین در آستانه ۲۰ اردیبهشت روز «ملی صنعت هسته‌ای» در تقویم جلالی ما ایرانیان چه نتایج ملموس، بارز و برجسته‌ای را به دنبال خواهد داشت.
بخش عمده‌ای از گفتگوها و جلسات مردان سپهر سیاست با توجه به اتمسفر غالب در فضای سیاسی نظام بین‌الملل و حوادث در جریان جامعه جهانی نظیر بیماری‌ها و به ویژه جنگ‌های فرسایشی «روسیه و اوکراین و اسرائیل و فلسطین» و تبعات آن مستلزم راستی آزمایی‌ها و اندازه‌گیری‌هایی است که در هنگام قرار گرفتن پشت میز مذاکرات و یا در شرایط میدانی صورت می‌گیرد.