روزنامه دنیای اقتصاد / ۲ روز قبل / ۱۴۰۳/۰۴/۱۰
از ژئوپلیتیک به زنجیره ارزش
چه در ایران و چه در هند، نسل اول موافقتنامههای تجاری(اعم از آزاد و ترجیحی) معیار ژئوپلیتیک داشتهاند. در ایران توافقهای تجاری دوجانبه با پاکستان(۱۳۸۵)، تونس(۱۳۸۶)، سوریه(۱۳۸۷)، کوبا(۱۳۸۷)، بوسنی (۱۳۸۸)، ترکیه (۱۳۹۳) و اوراسیا (۱۳۹۷) و در هند «موافقتنامه تجارت آزاد» با آ.س.آن (۲۰۰۹) و «موافقتنامه همکاریهای جامع اقتصادی» با دو کشور کرهجنوبی (۲۰۰۹) و ژاپن (۲۰۱۱) همگی از دل راهبرد «نگاه به شرق» و بر پایه مولفههای ژئوپلیتیک تنظیم شدند. هند با چین هم در سال۲۰۰۳ تنظیم یک موافقتنامه را در دستور کار قرار داد که هیچگاه تا امروز به دلایلی چون عدمتفاهم مشترک بر سر هزینهها و منافع اقتصادی این موافقتنامه به امضا نرسیدهاست. در هند نیز مانند ایران ظرف یک دههاخیر بحثهای فراوانی درخصوص نحوه بازتنظیم نظام تعرفهای درگرفت و کارشناسان بر سر پارهای سیاستهای تجاری مباحثات فراوانی داشتهاند. اینکه کاهش سراسری اما تدریجی نرخهای تعرفه بهتر از موافقتنامه تجارت آزاد و پایینآوردن یکباره دیوار تعرفه است یا خیر؟