روزنامه دنیای اقتصاد / ۱۴۰۲/۱۲/۲۴
کریدور فرار از تحریم
ساخت خط آهن 160کیلومتری به ارزش 1.7 میلیارد دلار بخش کلیدی کریدور شمال-جنوب را تشکیل میدهد. قرار است در سال جاری میلادی این خط ریلی شروع به ساخت کند و آخرین ایستگاه آن بنادر ایران در خلیجفارس خواهد بود. این خط آهن دسترسی آسان به مقاصدی مانند بمبئی و تجارت با هند را برای روسیه فراهم میکند. روسیه موافقت کرده است که برای تامین مالی این پروژه 1.4میلیارد دلار به ایران وام دهد. دولت پوتین پروژه راهآهن از طریق ایران - و خط دیگری را که امیدوار است بازیابی کند و دسترسی به ترکیه را فراهم کند- برای سرعت بخشیدن به جریان واردات اینگونه اقلام به کشور ضروری میبیند. در این میان جنگ اوکراین باعث شده است که همکاریها میان روسیه، ترکیه و ایران نیز در قفقاز عمق بیسابقهای پیدا کند. در واقع ما شاهد شبکهای از مشارکتهای اقتصادی ژرفتر بین این سه بازیگر هستیم. این سه کشور اکنون فرآیند ایجاد زنجیرههای ارزش جدید، زیرساختها، مسیرهای حملونقل و ترتیبات نظارتی را در قفقاز آغاز کردهاند که دیگر چندان به اقتصاد بازار جهانی پیوند نخورده است، بلکه قصد دارد نظام فرعی را تشکیل دهد. هدف این است که قفقاز به یک مرکز اقتصادی تبدیل شود تا این سه شریکِ در عینحال رقیب را به هم پیوند دهد. جنگ غزه نیز این پیوندها را تشدید کرده است؛ اگرچه بعضا موجبات پیچیدگیهای بیشتری در روابط نیز شده است. بهطور مثال پس از 7اکتبر، ترکیه مجبور شده است در برقراری توازن بیشتر میان باکو و تهران ملاحظات و احتیاطهای بیشتری را به خرج دهد و شاید همین مساله و فشارهای بعضا سیاسی آنکارا بر باکو باعث شده است که دولت علیاف از برخی خواستههای خود از جمله دالان زنگزور عقبنشینیهایی به عمل آورد تا پیوندهای جدید اقتصادی در قفقاز و در سطح کلانتر کریدور شمال-جنوب از آسیبهای جدی در امان بماند.