چطور ممکن است یک کشور، صنعت یا بنگاه در زمان‌های مختلف با بهره‌برداری از میزان نهاده‌‌‌های تولید یکسان، به میزان محصولی متفاوت برسد؟ پاسخ در تغییرات بهره‌‌‌وری است، آنچه منبع رشد پایدار تلقی می‌شود، اما بنابر شواهد موجود، منبع رشدهای متزلزل و حتی تنزل میزان تولید در اقتصاد ایران شده است.