حزب جمهوری اسلامی، پس از پیروزی انقلاب ، در ۲۹ بهمن ۱۳۵۷، اعلام موجودیت کرد و از مهم‌ترین تشکل‌های سیاسی پس از آن بود که اکثریت مجلس اول و دوم و همچنین دولت‌های اول تا سوم را در دست داشت. حزب جمهوری اسلامی بر اثر اختلاف‌های داخلی اش در ۱۱ خرداد ۱۳۶۶ منحل گردید. بنیان‌گذاران آن روحانیونی چون شهید بهشتی، سید عبدالکریم موسوی اردبیلی، مرحوم اکبر هاشمی رفسنجانی، آیت الله سید علی خامنه‌ای و شهید محمد جواد باهنر بودند. پنج تن یادشده به همراه سید حسن آیت، اسدالله بادامچیان، عبدالله جاسبی، میرحسین موسوی، علیرضا محجوب، مهدی کروبی، حبیب‌الله عسگراولادی، سید محمود کاشانی (فرزند ابوالقاسم کاشانی)، مهدی عراقی و علی درخشان از اعضای شورای مرکزی اولیهٔ حزب جمهوری اسلامی بودند.