FARALinkپنجشنبه / ۲۷ اردیبهشت / ۱۴۰۳ - 16 May, 2024
پنجشنبه / ۲۷ اردیبهشت / ۱۴۰۳ - 16 May, 2024
نتیجه پیمایش‏‌ها محافظه‏‌کارانه‏‌تر از واقعیت است
 سایت هم میهن / ۱۴۰۲/۱۲/۲۰
نتیجه پیمایش‏‌ها محافظه‏‌کارانه‏‌تر از واقعیت است
موج اول پیمایش ملی ارزش‏ها و نگرش‏های ایرانیان در سال 1379 انجام شد. هدف از این پیمایش، ارائه تصویر عمومی از وضعیت فرهنگی کشور و تحلیل مستمر روند تحولات فرهنگی در فاصله‏های زمانی مشخص در تمام استان‏های کشور بود و موضوعاتی مانند گرایش به دین، باورهای سیاسی، ارزش‏های اجتماعی احساس عدالت، امنیت، آزادی، همبستگی اعتماد اجتماعی و... را در بر می‏گرفت و نتایج آن در 30 جلد در سال 1381 منتشر شد. موج‏های دوم و سوم آن هم در سال‏های 1382 و 1394 اجرا شد و در ارتباط با آن نشست‏های تخصصی متعددی برگزار شد. موج سوم برخلاف دو موج پیشین، از نمونه کشوری شهری و روستایی برخوردار بود. سه موج پیمایش ملی ارزش‏ها و نگرش‏های ایرانیان که به ترتیب در سال‏های ۱۳۷۹، ۱۳۸۲و ۱۳۹۴ انجام شده‏اند، منبع اطلاعات مهمی درباره تغییرات اجتماعی و فرهنگی جامعه ایران به شمار می‏‏رفت. محسن گودرزی، پایه‏گذار دفتر طرح‏های ملی است و پیمایش ارزش‏ها و نگرش‏های ایرانیان یکی از مهم‏ترین پیمایش‏هایی است که این دفتر انجام داده است. دفتر طرح‏های ملی هم چنین پیمایش مستقلی را با عنوان رفتارهای فرهنگی ایرانیان انجام داده است. 30دی‏ماه امسال، کتاب موج چهارم این پیمایش با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، رونمایی شد. ارزش‏ها و هنجارهای خانوادگی، ویژگی‏های اخلاقی، نگرش‏های اقتصادی، مشارکت سیاسی، هویت، مسائل و مشکلات کشور، آرمان‏ها، اهداف و روابط سیاسی، مطلوبیت وضع فعلی کشور، مخاطره و محیطزیست، فرهنگ مصرف، کار و تولید، قومیت و زبان، رضایتمندی، دینداری، اعتماد، عدالت، قانون‏گرایی، آزادی سیاسی، آزادی‏های اجتماعی، فرهنگی و امنیت (اخلاقی، اجتماعی و فرهنگی) ازجمله مواردی است که در موج چهارم ارزش‏ها و نگرش‏های ایرانیان مورد سنجش قرار گرفته است. انتشار موج چهارم اما با حاشیه‏هایی همراه بود. همان موقع اعلام شد که نتایج این پژوهش محرمانه است و انتقادهای فراوانی به آن در شبکه‏های اجتماعی شد. از میان آنها، پرویز خسروشاهی، اقتصاددان و سمیه توحیدلو، جامعه‏شناس بودند: «کتاب رونمایی شده ولی منتشر نشده است، به‏خاطر جلساتی که برای تحلیل وجود داشت بخش‏هایی در اختیار سخنرانان این نشست‏ها قرار گرفت. اما گفته شده بهدلیل مُهر محرمانه، امکان استفاده مستقیم فعلاً نیست. اما داده‏ها کاملاً چشم‏گیر و معنادار است.» عباس عبدی، فعال سیاسی و اجتماعی هم در نقد محرمانهبودن آن نوشت: «مگر می‏شود نظر مردم محرمانه باشد؟ با زدن مهر که چیزی محرمانه نمی‏شود. محرمانهبودن یک متن در قانون معنای روشنی دارد. تنها یک چیز می‏تواند موجب محرمانگی باشد و آن مطابق انتظار نبودن نتایج این پیمایش با ارزیابی‏های رسمی است. هرچند نتایج واقعی از نتایج موجود دورتر به ارزیابی‏ها یا انتظارات رسمی است.» او بر این موضوع تاکید کرد که: «صدای مردم را نمی‏توان خاموش کرد.». با محسن گودرزی، جامعه‏شناس که ناظر علمی موج چهارم این پیمایش است درباره این حاشیه‏ها، گفت‏وگویی انجام دادهایم. گودرزی اما می‏گوید که پرسشنامه نهایی برای اجرا و گردآوری داده‏ها به وزارت ارشاد داده شد و بعد، آنها دیگر در جریان کار قرار نگرفتند. با این حال او در پاسخ به این انتقادات می‏گوید که محرمانهشدن باعث شکل‏گیری و طرح تفسیرهای تندتر می‏شود. او به «هم‏میهن» توضیحات بیشتری می‏دهد.
  در حال انتقال به متن خبر