آنچه را که امروز به عنوان مناجات می‌شناسیم، گونه‌ای امروزی نیست و سابقه دیرین آن را پیشگامان عرصه موسیقی و آواز رقم زده‌اند. شاید امروز کمتر افرادی محمد دماوندی، ذبیحی، حسینعلی نکیسا و طاهرزاده را بشناسند، اما همین افراد بوده‌اند که گونه‌ای موسیقایی و مذهبی را به نام مناجات رقم زده‌اند. گزارش پیش‌رو به زندگی و آثار این افراد پیشگام می‌پردازد؛ نسلی که تا شجریان ادامه یافته است.