خیام، این شاعر دانشمند، اشعاری با بن مایه «کوزه» دارد. او دنیا را فانی تر از آن می‌بیند که بشود بدان دل بست، چرا که به درستی می‌داند روزی همگان به کام مرگ و به زیر خاک خواهند رفت و سپس خمیر کارگه کوزه گران می‌شوند. اما در رساله «نوروزنامه»، می‌خوانیم که او داستان زندگی و شکوفایی بهار در فرهنگ ایرانی را روایت می‌کند.