نخبگان برای دریافت حمایت از سلامت روان با موانعی روبرو هستندتهدید کلیشه و فشار اجتماعی بر نخبگان چیست ؟دکتر محمدرضا مقدسیبه گزارش میگنا رسانه تاب آوری و سلامت روان ایران فشار اجتماعی به تأثیری اطلاق می شود که یک گروه یا جامعه اجتماعی بر یک فرد برای انطباق با هنجارها، رفتارها یا انتظارات خاص اعمال می کند. فشار اجتماعی به مجموعه انتظارات، هنجارها و استانداردهایی اطلاق می‌شود که جامعه و محیط اطراف فرد بر او وارد می‌کند. این فشارها می‌توانند به صورت مستقیم یا غیرمستقیم بر رفتار، افکار و احساسات فرد تأثیر بگذارند.
به گزارش میگنا رسانه تاب آوری و سلامت روان ایران فشار اجتماعی به تأثیری اطلاق می شود که یک گروه یا جامعه اجتماعی بر یک فرد برای انطباق با هنجارها، رفتارها یا انتظارات خاص اعمال می کند. این تأثیری است که یک گروه بر یک فرد می گذارد تا نگرش ها، ارزش ها یا اقدامات خود را برای همسویی با استانداردهای گروه تغییر دهد.

 از جانب دیگر تهدید کلیشه اضطرابی است که انسان به خاطر متعلق بودن به طبقه یا گروه خاصی بدآن گرفتارمیشود. عملکرد اصلی این کلیشه و اضطراب ناشی از آن محدود کردن رشد است این کلیشه بر اساس تعلقات و طبقه بندی های اجتماعی و اقتصادی از افراد انتظار عملکرد ضعیف را رواج و متصور میسازد واغلب اوقات افراد قربانی این پیشی بینی ها خواهند بود.
کودکانی که در خانواده های معتاد ، مجرم ، زندانی ، تک سرپرست ، بد سرپرست یا بی سرپرست ، شبه خانواده و ..آنانکه در فقراقتصادی گرفتارند و بطورکلی کسانی که در شرایط نامناسب و آسیب زا گرفتار آمده اند میتوانند قربانیان اصلی تهدید کلیشه باشند و در کمال ناباوری نخبگان هم میتوانند از دیگر گرفتاران تهدید کلیشه باشند که البته تاب آوری میتواند راه برون رفت و عبور موفقیت آمیز از تهدید کلیشه و فشارهای اجتماعی نیز باشد .

فشار اجتماعی میتواند توسط همکاران ، همسالان ، خانواده و رسانه ها اعمال شود فشار اجتماعی می‌تواند آثار مثبت و منفی داشته باشد:

1.آثار مثبت: ایجاد انگیزه برای پیشرفت، تقویت هویت اجتماعی، ایجاد انسجام اجتماعی و غیره.

2. آثار منفی: استرس، اضطراب، کاهش اعتماد به نفس، افسردگی، رفتارهای ناسالم و غیره.


فشار اجتماعی می تواند اثرات مثبت و منفی داشته باشد. می‌تواند رفتار اجتماعی و پایبندی به هنجارهای اجتماعی را تشویق کند، اما همچنین می‌تواند منجر به همنوایی، سرکوب فردیت، و اقدامات غیراخلاقی یا مضر شود.
فشار اجتماعی بخصوص در مورد نخبگان میتواند سلامتی جسمی و روانی آنها را به چالش بکشد به نظر میرسد ترکیبی از اقدامات آموزشی، روان‌شناختی و اجتماعی می‌تواند به کاهش تأثیر فشار اجتماعی بر سلامت جسمانی افراد کمک کند.
محمدرضا مقدسی مدیر و موسس خانه تاب آوری ایران در ادامه اضافه میکند ادبیات تحقیق نشان میدهد که حتی ورزشکاران نخبه هم علاوه بر فشار تمرینات بدنی و تاب آوری جسمانی با فشارهای اجتماعی مواجه هستند این فشاره ها هم از طرف هم تیمی ها ، مربیان و در مقیاس های بزرگتر اجتماعی شامل هوادران ملی و یا بین المللی است (استویل و همکاران ، 2021).
 اگرچه این فشارهای اجتماعی اغلب حول محور ایده آل ها و هنجارهای اجتماعی در مورد شکل بدن، رژیم غذایی و سبک زندگی ورزشکار است.

 نخبگان در هر زمینه ای اعم از علمی و ورزشی و فرهنگی اغلب برای دریافت حمایت از سلامت روان با موانعی روبرو هستند که اغلب مربوط به پیش داوری و کلیشه هایی است که ممکن است برای آنها محدودیت و فشارهای اجتماعی بوجود بیاورد.
مطالعات نشان داده است بویژه ورزشکاران نخبه چالش‌های سلامت روان را با نرخ‌ بالایی تجربه می‌کنند، با فشارهای منحصربه‌فردی مواجه می‌شوند و اغلب به حمایت های لازم دسترسی ندارند( رایس و همکاران ، 2016).
نخبگان علمی ممکن است با انتظارات و فشارهای اجتماعی خاصی روبرو شوند تا تعهدات کاری شدید خود را با یک زندگی شخصی و اجتماعی "عادی تر" متعادل کنند بعنوان مثال یک تصور کلیشه ای وجود دارد که ورزشکاران باید غذاهای سالم تری بخورند و ورزشکاران نخبه گزارش می دهند که وقتی با این کلیشه مطابقت ندارند احساس می کنند توسط دیگران مورد قضاوت قرار می گیرند نخبگان علمی هم  ممکن است با کلیشه های مشابهی در مورد نحوه رفتار و ارائه خود مواجه شوند.

مشاهدات نشان میدهد اغلب اوقات نخبگان علمی برای همسو کردن کار و رفتار خود با انتظارات جامعه تحت فشار قرار گرفته اند و یا تعهدات کاری شدید نخبگان علمی ممکن است به احساس انزوا و از دست دادن یک زندگی اجتماعی «عادی» منجر شود.
این می تواند تنشی ایجاد کند که در آن نخبگان علمی احساس می کنند باید بین تعهدات کاری خود و حفظ یک زندگی اجتماعی سالم و متداول یکی را انتخاب کنند که منجر به تأثیرات منفی بالقوه بر سلامت روان میشود.