مجموعه نیاوران در زمان قاجار به عنوان باغی سلطنتی ایجاد شد. در کنار روستایی که «گُرده وی» یا «گُرده به» خوانده می‌شد و در نیاوران امروز قرار داشت، به جای نیزاری که در همسایگی روستا واقع بود، باغ را ساختند. باغ ییلاقی فتحعلی‌شاه که در جای نیزار ایجاد شد را «نی آوران» نامیدند که بعداً به نام «نیاوران» تغییر پیدا کرد.