سعدی در زمانه‌ای پرآشوب و هول‌آور و درگیر اضطراب‌های انسانی، درصدد غلبه‌‌‌کردن بر بی‌معنایی و اضطراب و پاسخ‌دادن به نیاز زمانه‌اش برمی‌آید. مهلکه‌های تاریخیِ دوران سعدی و با وجود این اوضاع، تأکید او بر اخلاق و مدنیت از او چهره‌ای مدبر بی‌بدیل جهاندیده‌ای ساخته است که به تعبیر حمید دباشی، با حکمتی عملی و سیاستی مدنی‌ آدمیان خاکی را به گذران روزگاری فرهیخته و شایسته دلالت می‌کند.