پرسش از کِی‌بودگی یا چه‌گاهی (when question) شانه به شانه پرسش از کجایی (where question) روندها، رخدادها، فرگشت‌ها و دگرگشت‌های فکری، فرهنگی و تاریخی جامعه و جهان بشری در روزگاران گذشته در همه مراحل پژوهش‌های باستان‌شناختی چونان مسئله (problem) مطرح بوده است. باستان‌شناسان سعی ورزیده‌اند به مدد روش‌ها و راهکارهای متعدد و استفاده از امکانات علوم آزمایشگاهی و فناوری‌های مدرن و به خدمت و همکاری فراخواندن متخصصان میان‌رشته‌ای و علوم دیگر به پاسخ‌های مطلوب و مورد نظر خود دست یابند.