قیام تنباکو یا نهضت تنباکو، نام واقعه‌ای تاریخی‌ است که در اعتراض به اعطای امتیاز انحصار تجارت توتون و تنباکو در سفر سوم ناصرالدین شاه قاجار به خارج از کشور شکل گرفت، که اولین و گسترده‌ترین جنبش علیه استبداد و استعمار شناخته می‌شود.